Czesław Maciejewski – nauczyciel i patriota

W niedzielę, 19 czerwca w Kowalewie Opactwie odbędzie się uroczystość odsłonięcia ławeczki Czesława Maciejewskiego.

Czesław Maciejewski urodził się 23 czerwca 1881 r. w Ciążeniu. Ukończył tutaj także szkołę podstawową. Z rodzinnego domu wyniósł najlepsze wychowanie patriotyczne oparte o wspomnienia stryjów i ojca – uczestników powstań narodowych. Za namową nauczyciela ciążeńskiej szkoły, Marcela Kozłowskiego, który upatrzył sobie w Czesławie godnego następcę, podjął naukę w Seminarium Nauczycielskim w Łęczycy. Dostał się tam jako jeden z nielicznych.

Uczelnię ukończył w 1900 r., i wtedy – jako 19-letni młodzieniec – objął pierwszą posadę nauczyciela wiejskiego w Kowalewie, gdzie od dłuższego czasu brakowało nauczyciela. Gdy ogłosił zapisy do szkoły, zgłosiło się aż 150 osób, ale mógł przyjąć tylko 60. – Reszta dzieci wyszła z płaczem. Przykry to widok dla młodego, początkującego nauczyciela. Po kilku dniach przyjął dodatkowo, na własną odpowiedzialność, jeszcze kilkoro dzieci, przeważnie służby folwarcznej. Liczba ich zwiększyła się prawie do 100 – pisze Kazimierz Gościmski w Tygodniku Ludowym.

Starszej młodzieży pozaszkolnej użyczał często Gazetę Świąteczną, Zorzę i inne pisma. Gdy redaktor naczelny Zorzy przysłał kowalewskiej młodzieży w podarunku 60 książek, był to początek prawdziwej biblioteki.

Będąc na kursie pszczelarskim w roku 1905 w Warszawie, Czesław Maciejewski zapoznał się z wybitnymi działaczami i społecznikami, jak Maksymilian Malinowski, Mieczysław Brzeziński, Irena Kosmowska, Jadwiga Dziubińska, Helena Radlińska i Aleksander Świętochowski.

Po strajku szkolnym celem przywrócenia w szkołach języka polskiego, do którego przyłączyła się kowalewska placówka, Czesław Maciejewski został aresztowany. Zarządzono areszt domowy, a następnie sprawę umorzono. Kowalewo pociągnęło za sobą inne szkoły.

Później Czesław Maciejewski został korespondentem pisma Zaranie na ziemi konińskiej. Odwiedzali go wybitni działacze społeczno-polityczni, m.in. Irena Kosmowska. W 1905 r. Maciejewski utworzył Kółko Rolnicze. Dzięki niemu w Kowalewie powstało wiele organizacji, które przysparzały wsi dóbr materialnych i ułatwiały życie mieszkańcom. Po odzyskaniu niepodległości czynnie zaangażował się w działalność polityczną. Należał do Polskiego Stronnictwa Ludowego „Wyzwolenie”, a następnie Stronnictwa Ludowego.

Niezależnie od działalności politycznej, zajmował się pracą społeczną. Dzięki jego inicjatywie, w Kowalewie powstała straż pożarna, której był komendantem, orkiestra, której był dyrygentem, a także filia mleczarni. Organizował kursy, wzbogacające w wiedzę fachową okolicznych rolników. Mimo tak licznych zajęć, znalazł czas na organizowanie ruchu nauczycielskiego na terenie powiatu słupeckiego i konińskiego.

W okresie okupacji niemieckiej został wysiedlony wraz z rodziną do Wrąbczyna. Prowadził tam gospodarstwo aż do zakończenia wojny. Wrócił do Kowalewa, organizując w bardzo trudnych warunkach naukę w szkole. Jego celem było wybudowanie nowej szkoły. Wieloletnie zabiegi zostały uwieńczone powodzeniem.

W środowisku kowalewskim przeżył i aktywnie przepracował 76 lat. Zmarł w 1976 r. w wieku 95 lat. Pochowany został na cmentarzu w Kowalewie.

Tekst na podstawie artykułu Kazimierza Gościmskiego, opublikowanego w Tygodniku Ludowym