Leon Wytzler był oficerem Armii Krajowej i agentem w placówce Gestapo. W lutym 1943 r. został zdradzony przez podstawionego szpicla, kobietę. Aresztowany przez Sipo Białystok odstawiony został do obozu koncentracyjnego w Sztutowie (z niem. Stutthof). Według dokumentów oznaczony numerem obozowym 20371.
Pewnie niewiele osób wie, że w Podbielsku (gm. Orchowo) przez kilka lat mieszkał zasłużony działacz armii konspiracyjnej, który dzięki niemieckim korzeniom i biegłej znajomości języka niemieckiego przeniknął do struktur gestapo, gdzie był świadkiem wielu przesłuchań dokonywanych w katowniach SS.
– Będąc po służbie wojskowej szczególnie mnie trapiło co z tym człowiekiem się stało. Bo my żeśmy nie wiedzieli, domyślaliśmy się tylko co wuj Leon robił. Mama mówiła, że brat wspominał coś o Białostocczyźnie. Odbyliśmy wiele wyjazdów, cała masa pism była wysłana, żeby odnaleźć po nim jakiś ślad…– wspomina siostrzeniec Leona Wytzlera, Roman Szargan.
Bohaterski partyzant Armii Krajowej Leon Wytzler urodził się 25 października 1910 r. w Faminówce (Gubernia Omska, ZSRR). Jego ojciec zginął na wojnie, matka Katarzyna Wytzler (z d. Keeler) wyszła za mąż po raz drugi za Kazimierza Wawrzyniaka (ur. w Gaju k. Wójcina) – oficera Marszałka Józefa Piłsudskiego. Kazimierz został ranny w walkach zaczepnych I wojny światowej na flance wschodniej, miał przestrzelone biodro i dostał się do niewoli rosyjskiej. Być może z szacunku dla stopnia oficerskiego nie został rozstrzelany, tylko wywieziony na Sybir na przymusowe roboty do majątku w Faminówce, Guberni Omskiej.
Po rewolucji październikowej postanowił wraz z Katarzyną i jej synem, Leonem uciekać w swoje strony, do Polski. Podróż z Guberni Omskiej do Warszawy trwała trzy miesiące. W pierwszych dniach po powrocie mieszkali w rodzinnym Gaju. W kościele w Wójcinie Katarzyna przyjęła chrzest, co jest udokumentowane w księgach kościelnych. W latach 30. zamieszkali w Podbielsku. W między czasie na świat przyszły ich dzieci, córka Łucja i syn Walenty.
Do dzisiejszego dnia zachowało się tylko jedno zdjęcie Leona Wytzlera. Na fot. komunia Łucji Szargan (z d. Wawrzyniak). Leon Wytzler u góry, od lewej Katarzyna Wytzler (z d. Keeler), Łucja, Kazimierz Wawrzyniak. Na dole Walenty Wawrzyniak.
Więcej w Kurierze.
Faktycznie jest tu taki Szpieg z Krajiny DESZOWCÓW.