Kawowce to delikatne rośliny, które rosną w specyficznych warunkach. Szczególnie popularna arabika odznacza się dużymi wymaganiami środowiskowymi. Z tego względu pochodzenie ziaren, które kupujesz w sklepie, ma znaczenie dla walorów smakowych naparu.
Czym wyróżnia się arabica?
Na początek przypomnijmy podstawowe właściwości arabiki:
- podłużne ziarna z falistą bruzdą – tak zazwyczaj wygląda ziarno tego gatunku,
- intensywnie zielony kolor – różni się od szarawych ziaren robusty,
- subtelna słodycz – ma wpływ na walory smakowe naparów,
- wyczuwalna kwasowość – jej stopień zależy od pochodzenia ziaren,
- wyczuwalne nuty owocowe – na przykład cytrusów lub czerwonych owoców,
- właściwości pobudzające – warto zauważyć, że w przypadku gatunku arabica kofeina występuje w mniejszej ilości niż w robuście.
Gdzie rośnie kawa arabika?
Kawowce uprawia się w strefie międzyzwrotnikowej na całym świecie (to tzw. pas kawowy). Wciąż 60% całych upraw stanowi gatunek kawy o nazwie arabika, który w porównaniu do konkurencyjnej robusty charakteryzuje się delikatniejszym, bardziej zbalansowanym smakiem. Te walory wynikają ze specyficznych warunków upraw, w których dojrzewają owoce kawy (tzw. wiśnie).
Idealny terroir dla krzewów arabiki to przede wszystkim:
- wysokość 1700-2200 m n.p.m.,
- żyzna gleba,
- dostęp do jasnego, rozproszonego światła słonecznego,
- temperatura 20-25°C,
- wysoka wilgotność powietrza,
- opady deszczu do 2000 mm rocznie,
- pora sucha (na czas zbiorów).
Warunki, w jakich wzrasta arabica, zwiększają jej podatność na szkodniki, dlatego wielu plantatorów stosuje chemiczne środki ochrony roślin. Rozwija się jednocześnie trend ekologicznych metod uprawy, które można zweryfikować, np. czytając dokładnie informacje na opakowaniu. Szukaj symbolu Euro-liścia (z białych gwiazdek na zielonym tle). To certyfikat, którym oznacza się wyroby zgodne z zasadami rolnictwa ekologicznego.
Jak rośnie kawa arabica?
Krzewy arabiki wzrastają z ziaren wcześniej zebranych owoców – tych samych, które po obróbce wykorzystujemy do przygotowania kawy.
- Kawowce charakteryzują się imponującą żywotnością. Przez 12 miesięcy drzewko rośnie w specjalnie przygotowanym otoczeniu, które chroni je przed szkodliwymi czynnikami z zewnątrz. Dopiero po tym czasie sadzi się je na docelowej plantacji.
- Pierwsze owoce pojawiają się na kawowcach aż po 4-5 latach. Na początku jest ich mniej, dlatego o komercyjnych zbiorach można myśleć po upływie kolejnych 2 lat. Jednak po tym czasie kawowce obradzają owoce nawet do osiągnięcia wieku 40-60 lat.
- Od czasu kwitnienia do zbiorów dojrzałych owoców (tzw. wiśni) mija średnio 6-9 miesięcy.
Warto również wiedzieć, że im wyższe położenie plantacji, tym mniej obfite zbiory, ale jednocześnie także bogatsze walory smakowe i aromatyczne ziaren kawy.
Wymagająca praca plantatorów arabiki
Kawowce wymagają nieustannej uwagi i pielęgnacji. Ich wzrost mogą zakłócić zarówno choroby, jak i klęski żywiołowe (na przykład gradobicia, susze czy wichury). Rośliny należy nawozić, odchwaszczać i dbać o ich prawidłowe zacienienie. W porze suchej zbiory trwają zaledwie 2 tygodnie, dlatego dzień pracy zwykle trwa kilkanaście godzin. Po zbiorach drzewka potrzebują kilkudniowej regeneracji, o którą należy zadbać.
Kawa arabska – gdzie się ją uprawia?
Drzewka arabiki rosną w ponad 60 krajach na całym świecie. Arabika oryginalnie pochodzi z Etiopii – to na tym terenie odkryto pierwsze kawowce i dzisiejsze przeznaczenie ich owoców. Tam też po dziś dzień prowadzi się małe, rodzinne plantacje kawy, więc eksportowane z nich ziarna są szczególnie cenione wśród konsumentów. W naparach przygotowywanych z etiopskich ziaren kawy wybrzmiewają słodkie nuty czekoladowe, a także kwiatowe.
Arabika z Brazylii
W przypadku produktu takiego jak kawa uprawa największa na świecie dotyczy Brazylii. Państwo Ameryki Południowej odpowiada aż za 1/3 zbiorów arabiki. Pierwszy krzaczek w Brazylii posadzono w 1727 r., a dziś plantacje kawy zajmują tam aż 30 tysięcy km2. Łącznie brazylijscy rolnicy produkują ponad 300 tys. ton kawy rocznie. Czy oznacza to, że kawa arabska z Brazylii jest najlepsza? Niekoniecznie – duże, zmechanizowane plantacje i zbiory nawet 3 razy do roku nie idą w parze z wysoką jakością ziaren. Z tego względu warto wybierać kawę oznaczoną certyfikatami, na przykład BSCA (The Brazil Specialty Coffee Association). Sprawdź kawę Segafredo Single Origin Brasil 1 kg, której ziarna są poddawane obróbce metodą natural (na sucho).
Arabika z Peru
Wśród miejsc na świecie, w których rośnie najlepsza kawa, z całą pewnością wymienia się Peru. Kawowce wzrastają na zboczach północnej części Andów, na przykład w regionie Cusco, Junin czy Machu Picchu. Ze względu na mały obszar rolny w Peru występują głównie małe, rodzinne plantacje kawy. Sprawdź kawę Segafredo Single Origin Peru 1 kg, w której wyczujesz nuty smakowe orzechów, cytrusów oraz karmelu. Ma średnie body i intensywny aromat.